Wat is beter: bronscheiding of nascheiding?

Zuivere afvalstromen

Kies jij voor afvalscheiding aan de bron? Dan maak je een duurzamere keuze! Bronscheiding levert namelijk aantoonbaar zuivere afvalstromen op. Doordat materialen zoals karton, bio-afval en piepschuim niet in aanraking komen met ander afval, behouden ze hun oorspronkelijke kwaliteit. Hierdoor zijn ze direct inzetbaar voor hoogwaardige recycling, zonder intensieve nascheiding of kwaliteitsverlies. Komt jouw afval terecht in het restafval? Dan is het niet meer volledig schoon te krijgen, hoe geavanceerd de techniek ook is. Daarmee sluit je hoogwaardige recycling dus uit. 

CO₂-reductie

Het scheiden bij de bron zorgt dus voor een beter hergebruik van grondstoffen, wat een aanzienlijke CO₂-reductie tot gevolg heeft. Omdat er minder nieuwe grondstoffen hoeven te worden gewonnen en bewerkt, wordt veel energie bespaard. Dit effect is wetmatig: hoe minder primaire grondstoffen worden geproduceerd, hoe lager de uitstoot.

Kostenefficiënter

Ook financieel levert bronscheiding een stevig voordeel op. De verwerking van restafval stijgt in de komende jaren exponentieel. Dat komt door verschillende Nederlandse maatregelen die CO₂-uitstoot terug willen dringen. Zo stijgt jaarlijks de afvalstoffenbelasting per ton voor het verbranden van afval. Ook krijgen afvalverbrandingsinstallaties (AVI's) te maken met een hogere CO₂-heffing, die doorberekend wordt in de prijs voor organisaties en particulieren. Én moeten AVI's tegelijkertijd hun eigen emissies reduceren, wat ook kostenstijgingen tot gevolg zal hebben.

Verplichting volgens de wet

De financiële prikkel die het voordeliger maakt om afval te scheiden, komt niet uit het niets. De overheid stimuleert organisaties namelijk ook om afval aan de bron te scheiden. Dit is niet geheel vrijblijvend: in het Landelijk Afvalbeheerplan, en vanaf 2026 het Circulair Materialenplan, staat voorgeschreven dat bedrijven verplicht zijn bepaalde afvalstromen te scheiden. 

Meer bewustwording

Tot slot stimuleert bronscheiding bewustwording over circulariteit bij medewerkers. Besteed je als organisatie aandacht aan het scheiden van afval, bijvoorbeeld door Multi Afval Containers te plaatsen? Dan maak je zichtbaar hoeveel waardevolle materialen er vrijkomen. Dit directe inzicht in eigen handelen zorgt vaak voor een blijvende gedragsverandering richting duurzamer gedrag, een effect dat zonder actief scheiden nauwelijks optreedt.

Effectief voor plastic en metalen

Geavanceerde sorteertechnieken zorgen dat ook bij nascheiden, afval de mogelijkheid krijgt om grondstoffen terug te leveren. Moderne installaties kunnen materialen zoals plastic en metalen namelijk effectief uit de reststroom halen. Het idee dat machines alles kunnen terugwinnen, is echter onjuist. Geen enkele technologie kan vervuild afval volledig herstellen naar een kwaliteit die geschikt is voor hoogwaardige recycling.

Minder opslagruimte

Een tweede voordeel is dat bij nascheiden afval meestal minder opslagruimte nodig heeft, doordat één container volstaat in plaats van meerdere containers voor gescheiden afvalstromen. Dit is aantrekkelijk voor organisaties met beperkte opslagmogelijkheden.

Eenvoud

Daarnaast houdt nascheiding het inzamelen van afval eenvoudig. Alle stromen gaan in één container, waardoor niemand zich druk hoeft te maken over de vraag in welke bak ze hun afval moeten weggooien. Dit kan de interne organisatie ontlasten en is handig op locaties waar veel bezoekers komen. Het betekent echter niet dat er geen aandacht nodig is voor de afvalstroom zelf: ook zonder bronscheiding is monitoring, rapportage en naleving van wet- en regelgeving noodzakelijk.

Nascheiding in de praktijk

In de praktijk is volledige nascheiding van afval bij organisaties geen optie. De wet schrijft namelijk voor dat je als organisatie je afvalstromen aan de bron moet scheiden. Nascheiding wordt in Nederland wel toegepast op specifieke deelstromen. Als je bijvoorbeeld je PMD gescheiden inzamelt, scheidt een speciale sorteerinstallatie het verder in verschillende typen plastics.

Zowel bronscheiding als nascheiding hebben goede eigenschappen die in specifieke situaties waardevol zijn. Bronscheiding zorgt ervoor dat je meer grondstoffen redt en stimuleert bewustwording bij medewerkers. Nascheiding biedt daarentegen eenvoud in gebruik en ruimtebesparing. Hoewel huishoudelijk afval in sommige gemeenten wordt nagescheiden, geldt voor bedrijfsafval dat je verantwoordelijk bent om je afvalstromen gescheiden aan te bieden. Alleen zo voldoe je aan de wettelijke verplichtingen.

Bij Milieu Service Nederland stimuleren wij organisaties om meer afvalstromen aan de bron te scheiden, omdat wij streven naar een circulaire economie waarin we al het afval weer omzetten in grondstoffen. Heb jij echter de ruimte niet om al je afvalstromen gescheiden in te zamelen of heb je kleine afvalvolumes? Zelfs als je kleine stappen zet en één veelvoorkomende afvalstroom apart inzamelt, maak je al een groot verschil.