Afval scheiden is in Nederland een veelbesproken onderwerp. Organisaties, gemeenten en afvalbedrijven staan voor dezelfde uitdaging: ze willen hun restafval terugdringen, grondstoffen terugwinnen en de circulaire economie werkelijkheid maken. Daarbij zijn er twee methoden: bronscheiding en nascheiding. Wat zijn de voor- en nadelen van elke methode? En heb je als organisatie hierin wat te kiezen? We zetten het voor je uiteen in deze blog.
Wat is het verschil tussen bronscheiding en nascheiding van afval?
Bij bronscheiding worden afvalstromen direct op de plek van ontstaan gescheiden. Stromen zoals papier, glas, bio-afval en plastic, metaal en drankkartons (PMD) krijgen ieder hun eigen inzamelmiddel. Hierdoor blijven de afvalstromen 'zuiver': dat wil zeggen dat het afval uit slechts één materiaalsoort bestaat. Het afval kan dan grotendeels hoogwaardig worden gerecycled. Dit betekent overigens niet dat je direct vijf stromen moet gaan scheiden. Met één extra inzamelmiddel, bijvoorbeeld voor karton of bio-afval, maak je al een merkbaar verschil in zowel afvalkosten als milieuwinst.
Nascheiden van afval werkt precies andersom: al het afval gaat in één container en wordt later in een afvalsorteerinstallatie machinaal uit elkaar gehaald. Dat maakt het inzamelen eenvoudiger en kan, dankzij steeds geavanceerdere technieken, veel waardevolle materialen alsnog terugwinnen.
De voordelen van bronscheiding
Zuivere afvalstromen
Kies jij voor afvalscheiding aan de bron? Dan maak je een duurzamere keuze! Bronscheiding levert namelijk aantoonbaar zuivere afvalstromen op. Doordat materialen zoals karton, bio-afval en piepschuim niet in aanraking komen met ander afval, behouden ze hun oorspronkelijke kwaliteit. Hierdoor zijn ze direct inzetbaar voor hoogwaardige recycling, zonder intensieve nascheiding of kwaliteitsverlies. Komt jouw afval terecht in het restafval? Dan is het niet meer volledig schoon te krijgen, hoe geavanceerd de techniek ook is. Daarmee sluit je hoogwaardige recycling dus uit.
CO₂-reductie
Het scheiden bij de bron zorgt dus voor een beter hergebruik van grondstoffen, wat een aanzienlijke CO₂-reductie tot gevolg heeft. Omdat er minder nieuwe grondstoffen hoeven te worden gewonnen en bewerkt, wordt veel energie bespaard. Dit effect is wetmatig: hoe minder primaire grondstoffen worden geproduceerd, hoe lager de uitstoot.
Kostenefficiënter
Ook financieel levert bronscheiding een stevig voordeel op. De verwerking van restafval stijgt in de komende jaren exponentieel. Dat komt door verschillende Nederlandse maatregelen die CO₂-uitstoot terug willen dringen. Zo stijgt jaarlijks de afvalstoffenbelasting per ton voor het verbranden van afval. Ook krijgen afvalverbrandingsinstallaties (AVI's) te maken met een hogere CO₂-heffing, die doorberekend wordt in de prijs voor organisaties en particulieren. Én moeten AVI's tegelijkertijd hun eigen emissies reduceren, wat ook kostenstijgingen tot gevolg zal hebben.
Verplichting volgens de wet
De financiële prikkel die het voordeliger maakt om afval te scheiden, komt niet uit het niets. De overheid stimuleert organisaties namelijk ook om afval aan de bron te scheiden. Dit is niet geheel vrijblijvend: in het Landelijk Afvalbeheerplan, en vanaf 2026 het Circulair Materialenplan, staat voorgeschreven dat bedrijven verplicht zijn bepaalde afvalstromen te scheiden.
Meer bewustwording
Tot slot stimuleert bronscheiding bewustwording over circulariteit bij medewerkers. Besteed je als organisatie aandacht aan het scheiden van afval, bijvoorbeeld door Multi Afval Containers te plaatsen? Dan maak je zichtbaar hoeveel waardevolle materialen er vrijkomen. Dit directe inzicht in eigen handelen zorgt vaak voor een blijvende gedragsverandering richting duurzamer gedrag, een effect dat zonder actief scheiden nauwelijks optreedt.
Het effect van CO₂-uitstoot door transport
Een veelgehoord argument is dat gescheiden inzameling automatisch leidt tot meer vrachtwagens op de weg en dus meer CO₂-uitstoot. In werkelijkheid hoeft dat helemaal niet zo te zijn. Het totale afvalvolume blijft gelijk, of het nu in één container wordt ingezameld of verdeeld over meerdere.
Bovendien werken we bij Milieu Service Nederland samen met het grootste partnernetwerk van Nederland. We sluiten klanten aan op bestaande inzamelroutes, zodat er alleen vrachtwagens rijden die toch al door de straat komen. Met slimme inzamelmiddelen zoals de perscontainer kan er wel tien keer zoveel afval in dezelfde container doordat het wordt samengeperst. Dit verlaagt het aantal ledigingen en daarmee de transportkilometers drastisch.
En het belangrijkste: de CO₂-besparing door het recyclen en opnieuw inzetten van grondstoffen is vele malen groter dan de eventuele extra uitstoot door inzameltransport. Het recyclen van één ton kunstof bespaart bijvoorbeeld tot wel 2.500 kilo CO₂ vergeleken met de productie van nieuw kunststof. Zo zorgt gescheiden inzameling uiteindelijk voor een veel lagere CO₂-voetafdruk in de totale keten.
De voordelen van nascheiding
Effectief voor plastic en metalen
Geavanceerde sorteertechnieken zorgen dat ook bij nascheiden, afval de mogelijkheid krijgt om grondstoffen terug te leveren. Moderne installaties kunnen materialen zoals plastic en metalen namelijk effectief uit de reststroom halen. Het idee dat machines alles kunnen terugwinnen, is echter onjuist. Geen enkele technologie kan vervuild afval volledig herstellen naar een kwaliteit die geschikt is voor hoogwaardige recycling.
Minder opslagruimte
Een tweede voordeel is dat bij nascheiden afval meestal minder opslagruimte nodig heeft, doordat één container volstaat in plaats van meerdere containers voor gescheiden afvalstromen. Dit is aantrekkelijk voor organisaties met beperkte opslagmogelijkheden.
Eenvoud
Daarnaast houdt nascheiding het inzamelen van afval eenvoudig. Alle stromen gaan in één container, waardoor niemand zich druk hoeft te maken over de vraag in welke bak ze hun afval moeten weggooien. Dit kan de interne organisatie ontlasten en is handig op locaties waar veel bezoekers komen. Het betekent echter niet dat er geen aandacht nodig is voor de afvalstroom zelf: ook zonder bronscheiding is monitoring, rapportage en naleving van wet- en regelgeving noodzakelijk.
Nascheiding in de praktijk
In de praktijk is volledige nascheiding van afval bij organisaties geen optie. De wet schrijft namelijk voor dat je als organisatie je afvalstromen aan de bron moet scheiden. Nascheiding wordt in Nederland wel toegepast op specifieke deelstromen. Als je bijvoorbeeld je PMD gescheiden inzamelt, scheidt een speciale sorteerinstallatie het verder in verschillende typen plastics.
Bronscheiding als enige optie voor organisaties
Zowel bronscheiding als nascheiding hebben goede eigenschappen die in specifieke situaties waardevol zijn. Bronscheiding zorgt ervoor dat je meer grondstoffen redt en stimuleert bewustwording bij medewerkers. Nascheiding biedt daarentegen eenvoud in gebruik en ruimtebesparing. Hoewel huishoudelijk afval in sommige gemeenten wordt nagescheiden, geldt voor bedrijfsafval dat je verantwoordelijk bent om je afvalstromen gescheiden aan te bieden. Alleen zo voldoe je aan de wettelijke verplichtingen.
Bij Milieu Service Nederland stimuleren wij organisaties om meer afvalstromen aan de bron te scheiden, omdat wij streven naar een circulaire economie waarin we al het afval weer omzetten in grondstoffen. Heb jij echter de ruimte niet om al je afvalstromen gescheiden in te zamelen of heb je kleine afvalvolumes? Zelfs als je kleine stappen zet en één veelvoorkomende afvalstroom apart inzamelt, maak je al een groot verschil.
Vraag gratis een adviesgesprek aan
Welke afvalstromen jouw organisatie verplicht is om te scheiden? Dat bespreken we graag met je in een vrijblijvend adviesgesprek. Wij kijken dan niet alleen naar de verplichtingen, maar ook naar wat in de praktijk voor jouw organisatie het beste werkt. We analyseren jouw situatie, adviseren over de meest effectieve aanpak en zorgen voor een efficiënte uitvoering. Zo maken we samen een keuze die zowel duurzaam als kostenefficiënt is, en die past bij jouw organisatie én haar doelen.
Ontdek ons kenniscentrum
Naar het kenniscentrum-
Wat is beter: bronscheiding of nascheiding? Door Elianne Smeets • 04-09-2025Wat zijn de voor- en nadelen van beide methodes? We zetten het voor je uiteen in deze blog.Blog Duurzaamheid -
De belangrijkste wet- en regelgeving op een rij Door Rosa Hoekstra • 21-08-2025De afvalmarkt is continu in beweging. Daardoor hebben we regelmatig te maken met veranderingen van wet- en regelgeving met betrekking tot duurzaamheid en de circulaire economie. Wil je goed voorbereid zijn op de toekomst? Onze tijdlijn geeft een helder overzicht van de belangrijkste mijlpalen en verplichtingen, bijvoorbeeld rondom de CSRD. Zo ben je goed op de hoogte en kom je niet voor verrassingen te staan.Download Wet- en regelgeving -
Afvalwijzer 08-08-2025Twijfel je weleens welk afval er in welke bak hoort? Onze afvalwijzer laat je in één oogopslag zien waar je jouw afval weg moet gooien. Met dit overzicht help je mee aan het netjes houden van de omgeving én het scheiden van afval op de juiste manier. Zo draag ook jij bij aan een schonere, circulaire wereld.Download